Badanie urządzeń elektrycznych w świetle norm i przepisów

 Norma  PN-88/E-08400/10:1988  Narzędzia  ręczne o napędzie elektrycznym. Bezpieczeństwo użytkowania. Ogólne wymagania i badania. (wycofana bez zastąpienia w 2002r.)

 Jednym z najważniejszych dokumentów jest obecnie zapis  z  Kodeksu  Pracy  odnoszący  się  do obowiązku zapewnienia bezpiecznej eksploatacji maszyn i urządzeń. Jasno z niego wynika, że całą odpowiedzialność za bezpieczne użytkowanie maszyn i urządzeń ponosi ich właściciel (właściciel firmy, użytkownik domowy). Chcąc stwierdzić, że  urządzenia  są  bezpieczne  należy  wykonywać  regularne  przeglądy  i  badania  w  oparciu o uznane normy  przedmiotowe.

Kodeks Pracy. Rozdział IV. Maszyny i inne urządzenia techniczne

Art. 215.

Pracodawca jest obowiązany zapewnić, aby stosowane maszyny i inne urządzenia techniczne:

1)   zapewniały   bezpieczne   i   higieniczne   warunki   pracy,   w   szczególności zabezpieczały pracownika przed urazami, działaniem niebezpiecznych substancji chemicznych,   porażeniem   prądem   elektrycznym,   nadmiernym   hałasem, działaniem   drgań   mechanicznych   i   promieniowania   oraz   szkodliwym i   niebezpiecznym   działaniem   innych   czynników   środowiska   pracy,

2)   uwzględniały zasady ergonomii.

Art. 216.

§ 1.

Pracodawca wyposaża w odpowiednie zabezpieczenia maszyny i inne urządzenia techniczne,

które nie spełniają wymagań określonych w art. 215.

§ 2.

W  przypadku  gdy  konstrukcja  zabezpieczenia  jest  uzależniona  od  warunków  lokalnych,

wyposażenie maszyny  lub  innego  urządzenia technicznego w  odpowiednie zabezpieczenia

należy do obowiązków pracodawcy.

Art. 217.

Niedopuszczalne jest wyposażanie stanowisk pracy w maszyny i inne urządzenia techniczne, które nie spełniają wymagań dotyczących oceny zgodności określonych w odrębnych przepisach.

Art. 218.

Przepisy art. 215 i 217 stosuje się odpowiednio do narzędzi pracy.

Badanie elektronarzędzi

 1. Oględziny

Należy sprawdzić, czy: 

· Narzędzia są czyste i kompletne i mają czytelne tabliczki znamionowe.

· Elementy obudowy zewnętrznej i rękojeści nie są uszkodzone.

· Wtyczka nie jest uszkodzona (pęknięta, przypalona, styki nie są zdeformowane)

· Przewód przyłączeniowy jest zabezpieczony przed wyrwaniem z wtyczki i narzędzia oraz nie ma uszkodzonej izolacji.

· Nie ma wycieków smaru i oleju.

 2. Sprawdzenie obwodu ochronnego

Należy sprawdzić czy:

· Przewód PE jest dobrze i pewnie podpięty

· Długości żył przewodzących przewodu zasilającego są takie, aby przy wysunięciu się przewodu z odciążki, żyły przewodzące prąd naprężyły się wcześniej niż żyła ochronna.

 3. Sprawdzenie biegu jałowego

Narzędzie należy włączyć do sieci na okres 5-10 sekund. Należy zwrócić uwagę na natychmiastowy rozruch, równomierną pracę oraz czy nie występuje nadmierne iskrzenie na komutatorze.

 4. Pomiary

· Pomiar rezsytancji izolacji należy wykonać na elektronarzędziu zimnym, łącznie z przewodem przyłączeniowym, napięciem stałym 500V (megaomomierz 500V). Wartości rezystancji izolacji nie powinny być mniejsze

od 2MΩ dla narzędzi I i III klasy ochronności oraz

od 7 MΩ dla narzędzi o II klasie ochronności.

· Najmniejsza dopuszczalna rezystancja przewodu PE wynosi 0,1 Ω.

· Wyniki pomiaru można uznać za pozytywne jeżeli:

Rp≤Rw oraz RPE≤RPR-w gdzie:

Rp-pomierzona wartość rezystancji izolacji

Rw-najmniejsza dopuszczalna wartość rezystancji izolacji

Rpe- najmniejsza dopuszczalna rezystancja przewód

Rrr-w- najmniejsza dopuszczalna rezystancja przewodu PE

 5. Protokół

Protokół powinien zawierać dane urządzenia :

Nazwa elektronarzędzia, producent, nr seryjny, typ, P [kW], U [V], klasa izolacji

Czasokres badań elektronarzędzi

I kategoria – co 6 miesięcy; (eksploatacja dorywcza kilkakrotnie w ciągu zmiany i zwrot do magazynu, - - badania co 6 miesięcy) 

II kategoria – co 4 miesiące; (eksploatacja częsta-nie zwracane (u pracownika) - badania co 4 miesiące) 

III kategoria – co 2 miesiące; (eksploatacja ciągła na kilku zmianach -badania co 2 miesiące)

kategorie wg PN-88/E-08400/10; narzędzia ręczne o napędzie elektrycznym; badania kontrolne w czasie eksploatacji;

Podział elektronarzędzi pod kątem kategorii użytkowania

Kategoria I

Elektronarzędzia eksploatowane dorywczo, kilkakrotnie w ciągu jednej zmiany. Oddawane do wypożyczalni narzędzi lub używanie przez stałych pracowników.

Kategoria II

Elektronarzędzia eksploatowane często w ciągu jednej zmiany i przekazywane kolejnym zmianom bez zwracania ich do wypożyczalni.

Kategoria III

Elektronarzędzia eksploatowane w sposób ciągły na więcej niż jednej zmianie lub zainstalowane na stałe (np. w linii produkcyjnej lub montażowej).